Het is herfst. Bladeren dwarrelen omlaag en je handen jeuken om de tuin weer netjes te maken. Begrijpelijk, maar voor je de bladblazer pakt, overweeg dit: bladeren laten liggen helpt je tuin gezonder de winter door en lokt natuurlijke vijanden zoals egels, lieveheersbeestjes en loopkevers. Die helpen volgend jaar gratis mee tegen slakken en andere plagen.
Waarom gevallen bladeren goud waard zijn
Bladeren vormen een gratis isolatielaag. Ze beschermen bodemleven en plantenwortels tegen kou en uitdroging. Terwijl het blad langzaam verteert, voedt het de bodem met organische stof. Een levende bodem is de basis voor sterke planten die minder gevoelig zijn voor plagen en ziekten.
Egels houden van blad
Egels zoeken in de herfst naar schuilplekken en bouwmateriaal voor winterslaap. Een losse bladhoop is voor hen een hotel met roomservice. Laat in een rustig hoekje een hoop liggen en je vergroot de kans dat een egel jouw tuin kiest als veilige plek. Geen egelhuis nodig, de natuur regelt het zelf met blad, takjes en een beetje rust.
Egels helpen bovendien als natuurlijke plaagbestrijder. Ze eten emelten en engerlingen wanneer die dicht onder het oppervlak zitten, vooral in vochtige, losse bodem. Verwacht geen volledige oplossing bij zware schade, maar wel natuurlijke druk op de populatie. Combineer egels en bladrijke schuilplekken met andere diervriendelijke maatregelen voor het beste resultaat.
Praktische tips voor egelvriendelijke plaagdruk
- Laat blad liggen in borders en maak één rustige bladhoop
- Houd katten binnen of gebruik een catio in de trektijd
- Geen gif gebruiken
- Werk voorzichtig met hark en maaier, eerst controleren op dieren
Natuurlijke vijanden die je gratis helpen
Tussen blad en takjes schuilen insecteneters die jouw tuin in balans houden.
- Lieveheersbeestjes overwinteren in blad en ruimen in het voorjaar bladluizen op.
- Loopkevers eten slakken en rupsen.
- Pissebedden, wormen en springstaarten breken blad af tot voeding voor de bodem.
- Spinnen en oorwormen jagen op kleine plaagdiertjes.
Slim laten liggen zonder rommelige look
Je tuin hoeft geen bladjungle te worden. Met een paar aanpassingen oogt alles netjes en blijft het ecologisch slim.
- Hark paden en het gazon vrij, schuif het blad naar borders en onder struiken.
- Maak één of twee compacte bladhopen van ongeveer kniehoogte in een rustig hoekje.
- Laat een dunne laag rondom vaste planten liggen als winterdek.
- Gebruik blad als mulch in moestuinvakken waar even niets staat.
Veilig tuinieren met fauna in gedachten
Egels en andere dieren verstoppen zich in blad. Voorkom ongelukken.
- Controleer eerst met een hark of hand voordat je harkt, maait of een bladzuiger gebruikt.
- Gebruik liever een hark dan een bladzuiger, die zuigt ook dieren op.
- Laat een deel van de tuin met rust vanaf november tot maart.
- Steek nooit zomaar een bladhopenvuur aan.
Wat doe je met te veel blad
Soms is er simpelweg meer blad dan je kwijt kunt. Dat kun je prima gebruiken.
- Maak bladcompost in een open zak of gaasmand. Prik een paar luchtgaten, maak het licht vochtig en laat de natuur werken.
- Meng droog blad met groen tuinafval voor een mooi evenwicht in de compostbak.
- Leg een dunne laag onder heggen en hagen waar het rustig kan verteren.
Veelgestelde vragen in het kort
Hieronder een paar veelgestelde vragen:
Wordt mijn gazon niet verstikt door blad
Ja, een dikke laag op gras is niet handig. Hark het van het gazon af en verspreid het in borders of voeg het toe aan de bladhoop.
Komen er meer slakken door blad
Integendeel. Door blad te laten liggen trek je juist natuurlijke vijanden aan, zoals loopkevers en egels, die slakken op het menu hebben staan.
Mag ik blad in de openbare groenbak gooien
Dat mag vaak, maar het is zonde. Hergebruik in je eigen tuin levert rijke bodem en minder afval op.
Is nat blad slecht voor bestrating
Het kan glad zijn. Houd paden vrij voor veiligheid en schuif het blad naar plantvakken.
Wanneer ruim ik wél op
In het vroege voorjaar kun je bladhopen luchtig verspreiden zodra het leven weer op gang komt. Laat altijd een deel liggen voor laatkomers.
Checklist voor een bladslimme herfsttuin
- Paden en gazon vrij, borders en hoekjes vol blad
- Minstens één bladhoop op een rustige plek
- Voorzichtig werken en eerst controleren op dieren
- Blad gebruiken als mulch of voor bladcompost
- Minder machinegeweld, meer hark en handwerk
Laat het blad werken, dan werkt de natuur voor jou. Volgend seizoen merk je het verschil in een vitale bodem, sterke planten en minder plaagdruk.
